Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde mevsim etkisinden arındırılmış (MEA) 15+ yaştakilerde işsiz sayısı 2023 yılı Aralık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 13,5% (483 bin kişi) azalarak 3 milyon 98 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,5 puanlık azalış ile 8,8% seviyesinde gerçekleşti. İşgücü piyasasına dahil olmayan nüfus 1,2%’lik artış ile 30 milyon 530 bin kişiye yükseldi.



İstihdam edilenlerin sayısı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 716 bin kişi artarak 32 milyon 56 bin kişi oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 0,7 puan artış ile 48,8% oldu. Bu oran erkeklerde 66,1% iken kadınlarda 31,9% olarak gerçekleşti.

İşgücü 2023 yılı Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 233 bin kişi (0,7%) artarak 35 milyon 154 bin kişi olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 0,1 puan azalışla 53,5% oldu.

MEA 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,0 puan azalış ile 15,5%, istihdam oranı ise 2,1 puan artarak 38,5% oldu. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 0,4 puanlık artış ile 45,6% seviyesinde gerçekleşti.
 
Rapor için tıklayınız.
https://www.bmd.com.tr/application/files/5817/0782/9770/Issizlik_ve_Istihdam_Verileri_-_Aralik_2023.pdf

 BMD Araştırma
 Bizim Menkul Değerler A.Ş.
  bmd.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

  ABD'de TSİ 16:30'da Ocak ayı TÜFE verisi açıklanacak.

  Buna göre bir önceki ay %0.3 artan TÜFE'nin Ocak
ayında %0.2 artması ve bir önceki ay %0.3 artan çekirdek TÜFE'nin
Ocak ayında da %0.3 oranında artması bekleniyor.

Walt Disney Company (DIS): Disney'in son kazanç raporu, hisse senedi fiyatlarının %11,5 artarak son 15 yılın kazanç
raporu sonrası en iyi tek günlük performansını göstermesiyle birlikte bir geri dönüşü işaret etti. Bu olumlu tepki, hisse başına
düzeltilmiş kazancın 0,99 $'dan 1,22 $'a yükselmesiyle kar-zarar tablosundaki güçlü büyümeden kaynaklanıyor. Disney yayın
kayıplarını önemli ölçüde azaltarak 984 milyon dolardan 138 milyon dolara indirdi ve Eylül ayı kârlılık hedefini yakalama sinyali
verdi. CEO Bob Iger, %50 temettü artışını duyurdu. Ayrıca Epic Games’e 1.5 milyar dolar yatırım yaparak eğlence sektöründe
genişlemenin önünü açan yeni bir plan ile yatırımcı güvenini güçlendirdi. Disney’in Taylor Swift konser filminin özel yayın
haklarını satın alması da Disney+ üzerine ilgi topladı. Iger'in ESPN yayın uygulaması için 2025 sonbaharını işaret etmesi ve 7,5
milyar dolarlık maliyet tasarrufu hedefini de içeren girişimleri, kârlılığa odaklanıldığını gösteriyor. Şirketin üç aylık dönemde
rekor gelir elde ettiği deneyimler bölümüne yaptığı yatırım, tema parkı gelirlerinden yararlanmaya devam etmeyi hedeflediğini
gösteriyor. Disney somut adımlar ile eğlence sektörünün tepesindeki konumunu yeniden kazanmayı hedefliyor.
? Eli Lilly (LLY): Eli Lilly'nin hisseleri, zayıflama ilaçlarının yatırımcılarda yarattığı heyecanla geçtiğimiz yıl %117 oranında artış
gösterdi. Yeni ilaçları olan Mounjaro ve Zepbound'un milyarlarca dolar gelir elde etmesiyle önemli bir büyüme potansiyeli
gösteriyor. Yakın zamanda kilo yönetimi için onaylanan Zepbound, piyasaya sürüldükten sadece birkaç hafta sonra 175 milyon
dolarlık satış rakamına ulaştı. Rakiplerine kıyasla daha üstün kilo kaybı sonuçlarına işaret eden kanıtların artması ve 2030 yılına
kadar 100 milyar dolara ulaşacağı öngörülen hızla genişleyen obezite ilaç pazarı ile Zepbound, en çok satan küresel ilaçlardan
biri olma potansiyeline sahip. Piyasa değeri 700 milyar dolara ulaşan şirket yeni ilaçları sayesinde Trilyon Dolar Kulübüne iyice
yaklaştı. Bu başarı, şirketin çeşitli ürün portföyüyle birleştiğinde, şirketi umut verici bir yatırım fırsatı olarak konumlandırıyor.

 Deniz Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
 www.denizyatirim.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

.

TCMB tarafından açıklanan ödemeler dengesi istatistiklerine göre 2022 yılının Aralık ayında 6.016 milyon dolar açık veren cari denge, 2023 yılının aynı ayında 2.091 milyon dolar açık verdi. Böylece 2023 yılı Kasım ayında 49.075 milyon dolar olan 12 aylık cari işlemler açığı, Aralık ayında 45.150 milyon dolara geriledi.

Cari açığın gerilemesinde; ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının, Aralık ayında önceki yılın aynı ayına göre 3.492 milyon dolar azalarak 4.586 milyon dolara gerilemesi etkili oldu.

Cari açığın temel olarak nasıl finanse edildiğini gösteren ödemeler dengesi istatistiklerine göre 2023 Aralık ayında 2,1 milyar dolar cari açık nedeniyle döviz çıkışı geçekleşmiştir. Çıkan bu dövize karşılık yabancıların 1,2 milyar dolarlık pay senedi ve 139 milyon dolarlık tahvil alımının yanı sıra 317 milyon dolar doğrudan yatırımlardan, 364 milyon dolar net varlık ediniminden ve 3,15 milyar dolar diğer yatırımlardan döviz girişi olmuştur. 1,08 milyar dolar net hata ve noksan sonrasında ise TCMB’nin rezervlerinde 1,98 milyar dolarlık artış yaşanmıştır.

Son 12 aylık dönemde ise 45,15 milyar dolar olan cari açıkla beraber 3 milyar dolar net varlık edinimi hesabıyla birlikte toplamda 48,1 milyar dolarlık döviz çıkışı gerçekleşmiştir. Çıkan bu dövize karşılık yabancıların 1,4 milyar dolar pay ve 9,95 milyar dolar tahvil alımının yanı sıra 4,7 milyar dolar doğrudan yatırımlardan döviz girdisi olurken büyük bir kısmı TCMB’nin yükümlülüklerinin artmasıyla oluşan diğer yatırımlar hesabından 41 milyar dolar giriş olmuştur. 10,7 milyar dolar net hata ve noksan sonrasında ise TCMB’nin rezervlerinde 2,03 milyar dolarlık azalış yaşanmıştır.

Rapor için tıklayınız.
https://www.bmd.com.tr/application/files/7917/0782/9851/Cari_Islemler__Odemeler_Dengesi_-_Aralik_2023.pdf


 BMD Araştırma
 Bizim Menkul Değerler A.Ş.
  bmd.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

2023 yılının son ödemeler dengesi verisi beklenenden düşük manşet cari açık, mevsimsel rekor yüksek çekirdek cari fazla ve güçlü bir finansman girişine işaret ediyor. Yeni verinin eklenmesiyle 2023 yılını 45,2 milyar dolar ve tahmini milli gelirin %4,3’ü bir cari açık ile kapatıyoruz. Yıl genelinde 54,0 milyar dolar finansman girişi, 10,7 milyar dolar net hata noksan kaleminden kaynağı bilinmeyen sermaye çıkışı ve 2,0 milyar dolarlık rezerv kaybı görüyoruz.

Piyasa için aylık veriler daha önemli. Aralık ayında cari açık 2,1 milyar dolar ile İş Yatırım (3,0) ve piyasa ortalama (3,0) tahminlerinin bir hayli altında. Tahminimiz ve gerçekleşme arasındaki fark yurtdışından Türkiye’ye doğrudan yatırım geliri transferinde tarihi rekordan kaynaklanıyor. Tek ayda 0,8 milyar dolar doğrudan yatırım geliri 2022 Aralık ayında 0,3 milyar dolar, önceki rekor olan 2022 Kasım ayında 0,7 milyar dolar seviyesindeydi. Doğrudan yatırım geliri dışında hizmetler dengesi içerisinde emeklilik ve sigortacılık sektörü ihracat gelirinin de öngördüğümüzden yüksek gelerek sapmaya katkıda bulunduğunu ekleyelim.


Kaynak: TCMB
Altın ve enerji ithalatını hariç tutan çekirdek cari fazla ise 4,2 milyar dolar ile tarihin en yüksek Aralık rakamını kaydediyor. Çekirdek cari dengenin özellikle güçlü seyrettiği 2022 ve 2018 Aralık aylarında bu rakam 3,4 milyar dolar seviyesindeydi.

Çekirdek cari denge tarafında piyasayı ilgilendiren aylık rakamda iyileşme var. Ancak büyük resmi hatırlamak için geçmiş veriyi de içeren yıllık rakama bakılmalı. 2023 genelinde çekirdek cari fazla 33,2 milyar dolar ile tahmini milli gelirin %3,2’sine denk geliyor. Bu rakam 2022 yılı genelinde 50,4 milyar dolar ile milli gelirin %5,4’üydü.


Kaynak: TCMB
Cari açık alt kırılımına baktığımızda 4,6 milyar dolarlık dış ticaret ve 0,1 milyar dolarlık gelirler açığının karşısında 2,6 milyar dolar hizmetler fazlası görüyoruz. Hizmetler dengesinde büyük gelir kalemleri turizm 2,3 milyar dolar ile yıldan yıla %11, yolcu taşımacılığı 1,5 milyar dolar ile %3 büyüme kaydediyor. Büyüme oranlarında Kasım ayına göre iyileşme var.

Finans hesabında aylık 5,2 milyar dolara denk gelen güçlü bir giriş söz konusu. Aktör olarak bakıldığında, bankalardan 2,5, şirketlerden 2,3 ve genel hükümetten 0,2 milyar dolarlık net finansman söz konusu.
Alt detayları kanal bazında incelediğimizde efektif ve mevduat hareketlerinden 1,9, portföy yatırımlarından 1,7, kredilerden 0,8, ticari kredilerden 0,6 ve doğrudan yatırımlardan 0,3 milyar dolar net sermaye girişi görüyoruz. Mevduat hareketinin büyük kısmı yabancı bankaların Türkiye’deki hesaplarına getirdiği dövizden, portföy hareketinin büyük kısmı yabancıların Türk hisse senedi yatırımlarından kaynaklanıyor.


Kaynak: TCMB
2023 Aralık ayında uzun vadeli dış borç çevirme oranları bankalar için %92 (2022 Aralık: %58), şirketler için %162 (2022 Aralık: %82) seviyesinde. 2023 yılı tamamında bankalar %121, şirketler %100 uzun vadeli dış borç çevirdiler. 2022 yılı genelinde ise bu oranlar %56 ve %161 seviyesindeydi.

Aralık ayının büyük resmini özetleyelim: 2,1 milyar dolar cari açık, net hata noksan kaleminde 1,1 milyar dolarlık kaynağı tespit edilemeyen çıkışlar ve 5,2 milyar dolarlık finansman girişi 2,0 milyar dolarlık rezerv artışı getiriyor. Yılın ilk beş ayında 37,7 milyar dolarlık kaybın ardından Haziran-Aralık döneminde rezervler 35,7 milyar dolar artıyor.

2024 Ocak ayı ödemeler dengesi verilerine ilişkin tablo biraz karışık. Cari denge genel eğiliminde iyileşme devam ediyor. Öncü dış ticaret verilerine göre Ocak ayında 2,8 milyar dolar civarı cari açık öngörüyoruz ki bu rakam 2023 Ocak ayında yüksek enerji fiyatları ve yoğun altın ithalatı sebebiyle 10,4 milyar dolar seviyesindeydi. Hisse senedi, DİBS ve eurobond ihraç, itfa ve yabancı hareketlerini netleştirdiğimizde portföyden 1,5 milyar dolar civarı giriş hesaplıyoruz. Ancak yüksek frekanslı verilere göre TCMB’nin brüt rezervi Ocak ayında 6,7 milyar dolar geriliyor. Ödemeler dengesi verisinde rezerv kaybı muhtemelen daha düşük olacak ama sebebini veri geldiğinde anlayabileceğiz.

Enerji fiyatlarında düşüş, altın ithalatında normalleşme ve sıkılaşan para politikası sayesinde 2024’ün ilk dış ticaret verisinde dış açığın küçüldüğünü gördük. Ancak 3 yıla bölünmesini beklediğimiz toplam 23 milyar dolarlık F-16 savaş uçağı alımları sebebiyle 2024 geneli cari açık tahminimizi 26 milyar dolardan 34 milyar dolara (milli gelirin %3,0’ü), 2025 geneli cari açık tahminimizi 30 milyar dolardan 38 milyar dolara (milli gelirin %3,1’i) yükseltiyoruz.

Ekonomik dengeler ile alakalı olmayan bu yukarı yönlü güncelleme bizi endişelendirmiyor, devletler arası büyük askeri anlaşmalarda finansman sorunu beklemeyiz. Sıkı para politikasının sürdürülmesi, makro ihtiyati düzenlemeler ve normalleşen enerji fiyatları ile 2024 yılında dış ticaret dengesinde anlamlı bir iyileşme bekliyoruz.

Finansman cephesinde özellikle portföy yatırımları tarafında iyimseriz. Son Londra ziyaretimizde yabancı yatırımcının Türk hisse senedi ve sabit getirili varlıklarına yatırım yapmak konusunda istekli olduğunu gözlemledik. Şubat ayı Türkiye Varlık Fonu ve Hazine eurobond ihraçlarına olan güçlü talep bu gözlemimizi teyit ediyor.

Dağlar Özkan, Ekonomist

 Detaylı bilgi almak, İş Yatırım'ın güncel raporlarına ulaşmak için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz.

 https://arastirma.isyatirim.com.tr/2024/02/13/aralikta-cari-acik-beklentinin-altinda/

İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.isyatirim.com.tr

           ***
           Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü web sitesinde yayınlanan ilanda konuya ilişkin şu bilgiler verildi:

SİİRT ili BAYKAN ilçesi sınırları içerisinde KİLER TESKTİL ENERJİ YATIRIMLARI SAN. VE TİC. A.Ş. tarafından yapılması planlanan ÇEVİRMETEPE DEPOLAMALI GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ (150 MWe/150 MWm-225 Hektar) VE ENERJİ DEPOLAMA TESİSİ (150 MWe/150 MWh-0,09 Hektar) projesi ile ilgili Çevresel Etki Değerlendirme süreci başlamış ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası halkın görüşüne açılmıştır.Söz konusu projeye ilişkin, halkı proje hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak amacıyla ÇED Yönetmeliğinin 9. maddesi gereğince 11/03/2024 tarihinde Halkın Katılım Toplantısı düzenlenecektir.ÇED Başvuru Dosyasını İncelemek isteyenler Bakanlık Merkezinde veya SİİRT Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinde duyuru tarihinden itibaren raporu inceleyerek, zamanlama takvimi içerisinde proje hakkında Bakanlığa veya Valiliğe görüş bildirebilirler. Halkın Katılımı Toplantısı yeri ve saati ile ilgili ÇED İzin Denetim Genel Müdürlüğü ve SİİRT Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünden bilgi alınabilir. İlgililere ve kamuoyuna duyurulur.