Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Emeklilik Gözetim Merkezi'nin BES temel göstergelerine göre, Bireysel Emeklilik
sisteminde katılımcıların toplam fon tutarı 13 Aralık 2024 tarihi itibariyle
996 milyar 778 milyon TL oldu.

BES Özet Verileri

Katılımcıların Fon Tutarı 996.778,5 milyon TL
Faizli Fon Tutarı 747.110,6 milyon TL
Faizsiz Fon Tutarı 249.667,8 milyon TL

Devlet Katkısı Fon Tutarı 137.731,4 milyon TL
Faizli Devlet Katkısı Fon Tutarı 124.002,5 milyon TL
Faizsiz Devlet Katkısı Fon Tutarı 13.728,9 milyon TL

Şirketlerin Katılımcılarının Toplamı 9.480.628 Kişi

https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/

BIST30 Yakın Vade
Güne yatay bir açılışla başlayan Aralık vadeli endeks kontratında geçen
haftadan itibaren düzeltme eğiliminin öne çıktığı ve bugün de satıcılı seyrin
etkisini sürdürdüğü takip ediliyor. Günün ilk yarısında 10.666,00 - 10.797,00
seviyeleri arasında hareket eden sözleşme, 12:55 itibariyle %0,70 oranında bir
düşüşle 10.690 seviyelerinden işlem görüyor. 10.700 altındaki fiyatlamalarda
10.660 ve 10.620 seviyeleri kısa vadeli destek noktaları olup, devamında 10.550
- 10.500 ve 10.450 seviyelerine doğru geri çekilmeler gündeme gelebilir.
Sözleşmede tepki alımlarında ise 10.700 - 10.750 aralığı ile 10.800 seviyesi kısa
vadeli direnç noktalarıdır. 10.800 üzerinde kalıcılık sağlanabilirse 10.860 -
10.950 ve 11.000 seviyeleri direnç konumunda bulunmaktadır. Sözleşmede kısa
vadeli teknik görünümün iyileşme kaydedebilmesi için 11.000 üzerinde
kapanışlara ihtiyaç olduğunu aksi halde dalgalı ve görece zayıf seyrin devam
edebileceğini değerlendiriyoruz.


  Gedik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
  www.gedik.com

                                     ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Fed Aralık ayı FOMC toplantısında fonlama faizini 25 bps indirdi. 2025 yılı
projeksiyonunda 4 olan faiz indirim tahmini 2 ye düsürüldü. Bloomberg veri
ekranındaki futures kontratlarına göre piyasa Fed’den 2025 sonuna kadar bir
veya iki adet faiz indirimi bekliyor. FOMC ardından ABD 2Y tahvil faizleri hafif
düserken uzun vade faizlerde yükselis yasandı. Bu sırada güçlenen DXY, GOÜ
risk primlerinden bir kısmında yükselis yarattı. Türkiye 5Y CDS primi de
GOÜ’lere paralel %2,5 bandında yükseldi. Türk eurobondları kısa vadede bu
gelismelerden dolayı hafifmiktarda deger kaybı yasayabilir.


  Garanti BBVA Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş
  https://www.garantibbvayatirim.com.tr/
 

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. iş burada yer alan bilgilerin, doğruluğundan, yeterliliğinden veya tamlığından ve bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. İleti, gönderilen kişiye özel ve münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Paribu ve Fenerbahçe Spor Kulübü, 2021 yılında Fenerbahçe Token ile başlattığı iş birliğini, taraftarlara sunulan yeni ayrıcalıklarla bir sonraki aşamaya taşıyor.
Türkiye’nin alanında öncü teknoloji şirketi ve lider kripto varlık işlem platformu Paribu ve Fenerbahçe Spor Kulübü arasında 2021 yılında hayata geçirilen Fenerbahçe Token projesi, yeni ayrıcalıklarla taraftarın karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Paribu’da FB/TL paritesinin açılmasının ardından üç buçuk saatte 150 milyon dolarlık FB hacmi oluşmuş ve 20 milyon Fenerbahçe Token’ın ön satışı 1.5 saatte tamamlanmıştı.

 

Fenerbahçe Token sahiplerine özel ayrıcalıkların lansmanı, 19 Aralık 2024 Perşembe günü Ülker Stadyumu Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Spor Kompleksi'nde düzenlenen bir imza töreni ile gerçekleşti. Bu ayrıcalıklar, sporun heyecanını ve gücünü, teknolojinin sunduğu olanaklarla birleştirerek taraftarlar, sporcular ve topluluklar için yeni deneyimler yaratıyor.

 

Fenerbahçe Spor Kulübü Başkan Vekili Erol Bilecik ve Paribu Kurucu ve CEO'su Yasin Oral’ın katılımıyla düzenlenen tören, basın mensupları ve davetliler tarafından yoğun ilgi gördü. Etkinlikte, iş birliğinin detaylarına da değinildi. Stadyumda taraftarlara özel 11’e 11 maç yapma, yurt dışı deplasmanlara gitme, penaltı yarışı gibi ayrıcalıkların yanında, dünyada eşi benzeri görülmemiş etkinlikleri deneyimleme fırsatı da taraftarları bekliyor. İş birliği kapsamındaki ayrıcalıklar sayesinde taraftarlar, Fenerbahçe Spor Kulübü ile benzersiz bir etkileşim şansına sahip olacak.

Yenilenen iş birliğinin odağında Fenerbahçe Token yer alıyor

2024/2025 ve 2025/2026 sezonları boyunca devam edecek bu iş birliği, Fenerbahçe Token aracılığıyla kulüp ve taraftarlar arasındaki etkileşimi artırmayı amaçlıyor. Taraftar deneyimini zenginleştirmeyi hedefleyen yeni projeler, spor ve teknolojinin bir araya gelerek neler üretebileceğini gösterirken sektöre öncülük ediyor.

Paribu Kurucu ve CEO'su Yasin Oral, "Sporun heyecanı ve gücünü, teknolojinin sunduğu olanaklarla birleştirerek taraftarlar, sporcular ve topluluklar için yeni bir deneyim yarattık. Bugün, bu deneyimi bir adım daha ileri taşıyoruz. Paribu olarak, Fenerbahçe’nin taraftarlarıyla arasındaki gönül bağını teknolojinin sunduğu sınırsız imkanlarla birleştirerek daha fazla insana dokunması, daha fazla başarıya imza atması ve taraftarlara benzersiz deneyimler sunması için gerekli teknolojik altyapıyı sunmaktan ötürü mutluyuz. Fenerbahçe’ye gönül veren küçükten büyüğe herkesin içinde yer almak isteyeceği bu yepyeni deneyim imkanı, eminim hem ülkemiz hem de yurt dışındaki diğer taraftar topluluklarına da yol gösterici nitelikte olacak." diyerek projenin önemine değindi.

Fenerbahçe Spor Kulübü Başkan Vekili Erol Bilecik ise iş birliğini şu sözlerle değerlendirdi: "Bugün, kulübümüz ve Paribu arasında 2021 yılında hayata geçen iş birliğimizin yeni ve daha kapsamlı döneminin başlangıcı için bir aradayız. Türk sporunda yeniliklerin, farklılıkların her daim lideri olan Fenerbahçe 2021 yılında kendi token’ını çıkaran ilk kulüp olma özelliğini göstermiş ve öncüsü olmuştur. Fenerbahçe Spor Kulübü olarak şimdi de bu alanda bir ilki gerçekleştirerek, Paribu ile birlikte Token iş birliği konusunda daha önce benzeri görülmemiş bir modele öncülük ediyor olacağız. Fenerbahçe Token’ın geleceğini şekillendirecek bu yenilikçi adımların, kulübümüz ve taraftarlarımız için çok değerli bir dönüm noktası olacağına inanıyoruz.."

 

Paribu hakkında:

2017 yılında kurulan Paribu, alanında öncü teknoloji şirketi ve lider kripto para işlem platformu olarak faaliyetlerini sürdürüyor. 7/24 hizmet veren Müşteri Deneyimi İş Birimi ile 7 milyon kullanıcısına hızlı, kolay ve güvenli kripto para işlem hizmeti sunuyor. Türkiye’nin ilk bağımsız blokzincir projesini geliştiren Paribu, ekosistemdeki farklı projeleri de finansal ve teknolojik yatırımlarla destekliyor. Blokzincir bilinirliğini artırmak adına çalışmalar yürütürken; kültür sanat, spor ve eğitim alanlarında sorumluluk alarak yarının dünyasına katkı sağlıyor. Doğru bilginin kaynağı ParibuLog’da sektöre dair içerikler yayınlıyor. Paribu hakkında daha fazla bilgi için www.paribu.com adresini kullanabilirsiniz.

 

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

llianz Trade’in uzman ekonomistlerinin sektörlere odaklanarak hazırladıkları raporlar arasından Perakende Raporu, küresel perakende sektörünü ele alıyor. Rapora göre perakende satışlar ABD'de hala güçlü ve Avrupa'da toparlanıyor, ancak belirsizlik süregelen iyileşmeyi rayından çıkarabilir. Avrupa'da perakende satışlardaki toparlanmanın homojen olmadığına dikkat çekilirken, Fransa ve İspanya gibi ülkelerde satışlarda ılımlı artışlar kaydedildiği, Almanya ve İtalya'da toparlanmanın daha sınırlı olduğu belirtiliyor. Birleşik Krallık ve ABD'de ise aynı dönemde perakende satışlardaki artışın yaklaşık yüzde 2 ile güçlü seyrini sürdürdüğü rapordaki veriler arasında.

 

Dünyada ticari alacak sigortasının lideri Allianz Trade’in hazırladığı Sektör Raporlarından Perakende Raporu’nda ABD'de perakende sektöründe büyümeyi sürükleyenin varlıklı hane halkı kesimi olduğu bilgisi raporda dikkat çekiyor. Bu grubun 2023 yılında perakende harcamalarını yaklaşık yüzde 7 artırarak, en yoksul hane halkı kesiminin harcamalarındaki artışın neredeyse iki katına ulaştığı belirtiliyor. Rapora göre tüketici güveni de perakende satışlar gibi benzer bir toparlanma eğilimi sergiliyor ancak hane halkının hâlâ enflasyon ve siyasi belirsizlikle boğuştuğu Avrupa'da tasarruf oranları yüksek kalmaya devam ediyor. Örneğin Fransa'da yüzde 17,6 ve Almanya'da yüzde 20 olarak görülüyor.

 

Trump Vergileri yoksulları etkileyebilir

Allianz Trade Perakende Sektörü Raporunda, ABD tüketicisinin Avrupalı tüketiciye göre çok daha iyimser olduğu belirtilirken, Avrupa ülkelerinde perakende satışların güven şoklarına karşı daha hassas olduğu ve bunun da Avrupa'da perakende sektörü için riskleri artırdığı tespitine yer veriliyor. Herhangi bir güven şokunda, İngiltere'de perakende satışlarda yüzde 18'e yakın dalgalanma olabilirken, Almanya, Fransa ve İtalya'da bu oran yüzde 9- yüzde 10 civarı olabiliyor. ABD'de ise sadece yüzde 7’de kalıyor. Raporda, Avrupa'da güven sorununun çözülmesinin perakendeciler için talep sorununu çözeceğine ancak, ABD'de, Trump'ın gümrük vergilerinin yoksul hanelerin harcanabilir gelirlerini yaklaşık yüzde 6 oranında azaltabileceğine değiniliyor.

 

Fiyatlandırma gücü azalıyor

Allianz Trade Perakende Raporuna göre perakendecilerin kârlılığı biriken stoklar nedeniyle baskı altında. Dünya çapında perakendeciler, satış hacmindeki azalma ve hâlâ yüksek olan operasyonel maliyetlerin kâr marjlarını aşındırması nedeniyle kârlılıklarını korumak için mücadele ediyor. Covid-19'u takip eden dört yıl içinde küresel olarak perakende sektörü stoklarında ortalama 8 günlük ciro kadar artış olduğu raporda belirtiliyor. Ayrıca talep artışındaki yavaşlama perakendecileri agresif indirimler sunmaya zorladığı için bu durumun yani stoklardaki artışın bir yük haline geldiği de verilen bilgiler arasında.

 

Büyük çaplı iflaslara en çok katkıda perakende sektörü ikinci

Tüm bu gelişmeler nedeniyle, perakende sektörünün küresel olarak büyük çaplı iflaslara en çok katkıda bulunan ikinci sektör olduğu da raporda vurgulanıyor. Raporu hazırlayan uzmanların gözlemlerine göre büyük çaplı iflasların ortalama beşte biri perakende sektöründe yaşanıyor. Bu bağlamda, perakendeciler zorluklarla baş edebilmek için başlıca iki stratejiye yöneliyor. Birincisi, fiyata/maliyete duyarlı tüketicilere hitap etmek için özellikle; gıda, ev eşyaları ve kişisel bakım gibi temel kategorilerde fiyatları düşürmek ve promosyonlar sunmak. İkincisi ise premium ve lüks segmentlere odaklanarak daha varlıklı tüketicilerin harcama yapmaya devam ettiği lüks ürünler ve elektronik gibi yüksek marjlı ürünlere olan talebi devam ettirebilmek.

 

Organik ve çevre dostu ürünler arka plana geriliyor

Allianz Trade Perakende Raporunda dikkat çekici bilgiler arasında; online alışveriş büyümeye devam etse de organik veya çevre dostu ürün kaygılarının arka plana gerilediği yer alıyor. E-ticarette, önceki beş yılda yüzde 13,5 olan yıllık bileşik büyüme hızı yüzde 9,5 olarak hızlı büyüme biraz yavaşlamış olsa da belirgin şekilde devam ediyor. Rapora göre küresel e-ticaret gelirlerinin 2029 yılına kadar 6,5 trilyon doları aşması bekleniyor. Diğer yandan, organik gıda ve çevre dostu ürünler gibi bilinçli tüketici eğilimlerinin, satın alma gücü krizinden nasibini aldığı raporda belirtiliyor. Hem ABD hem de Avrupa'da tüketicilerin sürdürülebilirlik yerine hesaplı alışverişe öncelik verdiği, bunun da ihtiyari olmayan harcamalarda söz konusu kategorilerde büyümenin yavaşlamasına yol açtığı bilgisi raporda veriliyor.

 

Yapay zekâ perakendecilerin önünü açabilir

Rapora göre önümüzdeki dönemde, yapay zekâ ve otomasyonu benimseyen perakendecilerin kazançlarında artış olabilir. Perakendecilerin, tedarik zinciri yönetimini optimize etmek ve operasyonel verimliliği artırmak için teknolojiye giderek daha fazla yatırım yapması, stok zorluklarını aşmak ve değişen tüketici talebine uyum sağlamak için gerçek zamanlı veri analitiği, yapay zekaya dayalı talep tahmini ve otomasyon kullanmaları raporda olumlu etkenler arasında gösteriliyor. Online ve mağaza içi deneyimleri harmanlayan, çok kanallı Omnichannel stratejilerin, perakendecilerin, müşterilere erişimlerini ve müşteri memnuniyetini artırmalarına yardımcı olduğu da raporda vurgulanıyor. Bu uygulamaların maliyetleri ve zorlukları azımsanmayacak olmaya devam etse de 2024 yılında Yapay Zekâyı benimseyen perakendecilerin, Yapay Zekâ kullanmayan rakiplerine göre satışlarını iki kat daha hızlı artırdığı tahminine de raporda yer veriliyor.

TL Mevduat Faizi Yükseldi…


Bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 13 Aralık haftasında bir önceki haftaya göre 26 baz puan artışla %56,20 olurken, dolar mevduat faizi 20 baz puan artışla %1,37 ve Euro mevduat faizi 4 baz puan azalışla %0,78 oldu.


TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise aynı haftada bir önceki haftaya göre 154 baz puan azalışla %59,69 oldu. TL bazlı konut kredi faizleri 12 baz puan artışla %41,23; taşıt kredi faizleri 190 baz puan azalışla %36,43 ve ihtiyaç kredi faizleri 92 baz puan azalışla %68,85 olarak gerçekleşti.


Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı aynı haftada 5 baz puan azalışla %8,11 olurken, Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 49 baz puan artışla %6,29 oldu.


Ticari kredilere uygulanan mevduat spreadi TL için %3,49 olurken, Dolar ve Euro için sırasıyla %6,74 ve %5,51 oldu. TL ticari kredilerdeki mevduat spreadi dolar ve euro kredilere uygulanan spreadin altına indi.

Rapor için tıklayınız.
https://www.bmd.com.tr/application/files/3917/3468/8343/Kredi_ve_Mevduat_Faiz_Oranlari_20.12.2024.pdf




  BMD Araştırma
  Bizim Menkul Değerler A.Ş.
  bmd.com.tr
 
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:
 
  TÜREB Finansal Kurum Paydaşları toplantısına; Kamu Kurumları, türbin üreticileri, kanat üreticileri, kule üreticileri, mühendislik firmaları, bankalar, danışmanlık şirketleri yetkilileri, lojistik şirketleri, Sivil Toplum Kuruluşları, yatırımcılar, sanayiciler de dahil olmak üzere 150'ye yakın sektör profesyoneli katıldı.
 
RÜZGÂR ENERJİSİ KURULU GÜCÜNE 15 MİLYAR EURO YATIRIM YAPILDI
Türkiye'nin rüzgar enerjisi kurulu gücüne yaklaşık 15 milyar euro yatırım yaptığını dile getiren TÜREB Başkanı İbrahim Erden: "10 yıl önce dünya rüzgar enerjisi pazarının yüzde 55'i batılı türbin tedarikçileri tarafından domine edilirken bugün batılı türbin üreticileri yalnızca yüzde 36'lık bir türbin pazarına hakim durumda. COVID-19 pandemisi sürecinde uygulanan genişlemeci mali politikalar, tedarik zinciri sorunları, enerji fiyatlarındaki artış ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali gibi faktörler, küresel çapta enflasyon oranlarını yükseltirken, birçok merkez bankası, fiyat istikrarını sağlamak amacıyla faiz oranlarını artırmaya yöneldi. Türkiye özelinde yükselen ülke risk primi ile birlikte borçlanma maliyetlerinde yaşanan ilave artış, 2021 yılı itibari ile sona eren YEKDEM-1 dönemi ile birleşerek yatırım hacminin oldukça daralmasına neden oldu. Öte yandan, değişen finansal koşullara rağmen, gün itibariyle işletmedeki RES kurulu gücümüz yaklaşık 15 milyar euroluk yatırımla 12.900 MW'ı, verilen depolamalı lisanslar ve diğer projeler dahil toplam proje portföyümüz de 24.000 MW'ı aşmış durumdadır. Ayrıca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızca açıklanan 2035 Yenilenebilir Enerji Vizyonu ve yeni hedeflerle RES kurulu gücünün 2035 yılında 50.000 MW'a ulaşması hedefleniyor. Türkiye CDS değerlerinin görece normal düzeylere gelmiş olduğu, FED ve ECB'nin faiz indirimlerine başladığı bugünlerde önlisans/lisans almış 24 GW'lık yatırımın hayata geçebilmesi için önümüzdeki birkaç sene içerisinde bugüne kadar sağlanmış olan finansmanın 2 katı kaynağa ihtiyaç duyulacağı kaçınılmaz bir gerçek" dedi.
2. TÜREB Finansal Kurum Paydaşları Toplantısı'nı organize etme amacının, yenilenebilir enerji projelerinin finansmanındaki ihtiyaçları daha iyi anlamak ve finansal kurumlar ile sektörümüz arasında güçlü bir diyalog platformu oluşturmak olduğunu dile getiren ERDEN; " Aramızda 26 farklı bankayı temsil eden 32 değerli bankacı, 12 farklı finansal kurum temsilcisi ve yaklaşık 30 TÜREB Yönetim ve denetim kurulu üyemiz bulunuyor. Ayrıca üyemiz bulunan
 
 
 
 
kamu kurumu temsilcileri ve yatırımcı üyelerimizin üst düzey yöneticileri, finans yöneticileri ve sektörümüzün diğer temsilcileriyle toplamda 150'ye yakın güçlü bir katılımcı grubu oluşturuyoruz. Son dönemde yenilenebilir enerjinin gelişimi için sektörümüzü ilgilendiren önemli mevzuat düzenlemeleri hayata geçiriliyor. Bu düzenlemeler, sektörü güçlendirmek ve yenilenebilir enerjiyi şebekeye ve piyasa sistemine daha fazla entegre etmek amacıyla yapılıyor. Kısaca bahsetmek gerekirse;
            o Toplayıcılık Faaliyetleri Yönetmeliği ile talep tarafı katılımı teşvik edilerek piyasanın esnekliği artırıldı.
            o Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği Değişiklikleri ile depolamalı üretim tesislerinin entegrasyonu sağlandı.
            o Şebeke ve Yan Hizmetler Yönetmeliği Değişiklikleri ile frekans hassasiyet modları ve reaktif güç destek hizmetleri gibi yenilikler getirildi.
 
Bu düzenlemeler, sektörü daha rekabetçi hale getirirken, yenilenebilir enerjinin sistem entegrasyonunu hızlandırmayı hedefliyor" açıklamasında bulundu