Piyasaya Yön Veren Güncel Finans Haberleri

Nasdaq, 14,344 destek seviyesi üzerinde işlem görmeye devam ediyor. Bu seviyenin üzerinde 4 saatlik bar kapanışlarına devam ettiği müddetçe yükseliş yönlü işlemler gündemimizde yer alabilir. Bu durumda ilk direnç seviyemiz 14,790 olacaktır. Olası, 14,344 seviyesini kırması halinde 13,949 desteğini takip ediyor olacağız.
Destek: 14,344 - 13,949 - 13,551
Direnç: 14,790 - 15,190 - 15,610


Dinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

 https://www.dinamikyatirim.com.tr/

***
Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Mayıs Ayında Sıfır Fiyat Yöntemi
Mayıs ayında TÜFE beklentilere paralel %0,04 oranında artış gösterirken, yıllık bazda TÜFE Nisan ayındaki %43,68 seviyesinden Mayıs ayında %39,59 seviyesine geriledi. Gıda enflasyonu yıllık bazda %53,92 seviyesinden %52,52 seviyesine gerilerken, çekirdek enflasyon ise %45,48 seviyesinden %46,6 seviyesine yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde %2,98 olarak açıklanan aylık bazda enflasyon sonrası, baz etkisi kaynaklı olarak enflasyon son beş ayda olduğu gibi Mayıs ayında da gerilemeye devam etti. Ayrıca hesaplamalarda Mayıs doğalgaz için "sıfır fiyat" yöntemi uygulandı. Yani tüketicinin 25 m3 üzerindeki kullanımları için m3 başına ödediği ortalama fiyat hesaplandı. Bilindiği üzere Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Filyos Doğalgaz İşleme Tesisi'nde, Karadeniz Gazı Devreye Alma Töreni'nde açıkladığı, konutlarda 1 ay ücretsiz, 1 yıl boyunca ise indirimli olacak açıklaması bulunuyordu.
ÜFE ise aylık bazda %0,65 artış gösterirken, yıllık artış bir önceki aydaki %52,11 seviyesinden Mayıs ayında %40,76 seviyesine gerilemiş oldu.
TÜFE tarafında aylık bazda giyim ve ayakkabı %9,85, lokanta ve oteller %7,10, eğitim %5,14 artış gösterirken, Mayıs ayında düşüş gösteren tek grup %13,79 ile konut oldu.
ÜFE tarafında ise en fazla artış %6,19 ile ham petrol ve doğalgaz, %3,72 ile ağaç ve mantar ürünleri, %3,67 ile motorlu kara taşıtları, römork ve yarı römork olurken, Mayıs ayında düşüş gösteren gruplar %7,36 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme, %0,05 ile kömür ve linyit %8,60 ile ham petrol ve doğal gaz oldu.
Sıfır fiyat uygulaması enflasyonun geri çekilmesindeki en önemli etki olarak gözüküyor. Recep Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı, Cumhur ittifakının da milletvekili sayılarında üstün olması ile seçim belirsizliği sona ererken, belirsizlik ortamını sevmeyen piyasalar seçim sonrasında alıcılı seyirle ilerledi ve bir ay aranın ardından 60 g HO’nun üstüne çıktı. Geçtiğimiz hafta Medya’da yer alan Hazine Maliye Bakanlığı için ismi geçen politikacılar piyasayı heyecanlandırdı. Balkon konuşmasında ‘uluslararası itibara sahip finans yönetimi’ vurgusu yapan Erdoğan, Kabine’yi de Cumartesi günü açıkladı. Açıklanan Kabine’de ekonominin önemli isimlerinden Cevdet Yılmaz Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Mehmet Şimşek ise Hazine ve Maliye Bakanı oldu. Yapılan piyasa dostu açıklamalar endeksi bugün desteklerken Hazine Bakanı Şimşek, ‘’Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır’’ açıklamasında bulundu.
 
Seçim öncesi son TCMB Toplantısında politika faizinde beklentilere paralel faizde değişikliğe gidilmedi. Karar metninde liralaşma ve global enflasyon sorunu ile yurt dışı para politikalarına dikkat çekilirken, deprem etkilerinin yakın vadede ekonomiyi etkilemesi, orta vadede ise ekonomi üstünde kalıcı bir etkide bulunmayacağı belirtildi. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in açıklamaları Ortodoks politikaya geçilebileceğinin sinyallerini verirken gözler 22 Haziran’daki PPK’ya çevrildi.
 


 İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
 www.infoyatirim.com

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Endeksa; konut fiyatları, hane halkı geliri, kredi faiz oranları ve kredi taksit tutarlarını göz önünde bulundurarak Türkiye Konut Satın Alınabilirlik Endeksi’ni yayınladı. Rapora göre, Türkiye genelinde Nisan 2023 sonu itibariyle konut satış fiyatları bir önceki aya göre %6, bir önceki yılın aynı ayına göre %131 artarken, ortalama 2 Milyon 358 Bin 200 TL seviyesine ulaştı. 2023 yılı Ocak - Nisan ayları arasında, konut satın alınabilirlik endeksi ise; 65,2 seviyesinden 49,9 seviyesine gerileyerek %23,4 azalma eğilimi gösterdi.
Yapay zekâ ve büyük veri analizi yöntemlerini kullanarak gayrimenkul değer hesabında güvenilir sonuçlara ulaşan Endeksa’nın açıkladığı Konut Satın Alınabilirlik Endeksini ortalama bir gelir varsayılarak konut satın alabilme kabiliyetini hesaplamayı hedefliyor. Endeks hazırlarken dikkate alınan değişkenler arasında; Endeksa konut değer ve trend verileri, kredi faiz oranları, Merkez Bankası verileri, hane halkı gelir verileri, TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması verileri bulunuyor.
Konut satın alınabilirliği endeksi 65,2 seviyesinden 49,9 seviyesine geriledi
Konut satın alma endeksinin artış göstermesi, endeks değerinin 100 puan üzerinde kaydedilmesidir. Endeksin 100 puan üzerinde olması, ilgili dönemde baz döneme göre hanenin alım gücü ve taksit ödeme gücünde görülen artış ile doğru orantılıdır. Konut satın alma endeksinde azalma kaydedilmesi, endeks değerinin 100 puan altında kaydedilmesidir. Endeksin 100 puan altında olması, ilgili dönemde baz döneme göre göre hanenin alım gücü ve taksit ödeme gücünde görülen azalma ile doğru orantılıdır. 2023 yılı Ocak - Nisan ayları arasında, konut satın alınabilirlik endeksi 65,2 seviyesinden 49,9 seviyesine gerileyerek %23,4 azalma eğilimi göstermiştir. 2023 Nisan ayı ile bir önceki yılın aynı ayı karşılaştırıldığında, 2022 Nisan ayında 61,3 olarak kaydedilen konut satın alınabilirlik endeksi 2023 Nisan ayında 49,9 seviyesinde kaydedilerek %18,6 azaldı.
2023 yılının ilk ayından itibaren konut satın alınabilirlik endeksindeki düşüş, döviz kurundaki dalgalanmaya bağlı olarak inşaat maliyetlerinin artması ve bunun sonucunda konut üretiminin arz talep dengesinin sağlanamamasına yorumlanabilir. Endeks verileri incelendiğinde, Ocak 2021 - Ocak 2022 dönemleri arasında endeks değerinde düşüş eğilimi görülmektedir, Ocak 2021 tarihinde 7,4 olarak kaydedilen dolar kurunun Ocak 2022 tarihine gelindiğinde 13,4 olarak kaydedilmesi konut satın alınabilirlik endeksi ve döviz kuru arasındaki ters orantılı ilişkiyi açıklamak amacıyla belirtilebilir. Konut satın alınabilirlik endeksindeki kümülatif düşüşün önemli iki aktörünün yüksek enflasyon oranı ve ülke içerisinde yaşanan siyasi belirsizlikler olduğunu da söylemek mümkündür.

Türkiye’de konut satış ortalaması 2 Milyon 358 Bin 200 TL oldu
Endeksa verilerine göre, Türkiye genelinde Nisan 2023 sonu itibariyle konut satış fiyatları bir önceki aya göre %6, bir önceki yılın aynı ayına göre %131 artarak ortalama 2 Milyon 358 Bin 200 TL seviyesine ulaştı. Konut değerlerinde düzenli olarak artış görülürken, Aralık 2022’de asgari ücrete zam yapılması ile ortalama hane halkı gelir seviyesinde de yükselme yaşandı. Ocak 2023 sonunda konut satın alınabilirlik endeksinde 18,5 puanlık bir yükselme kaydedildi. 2023 yılı içerisinde ilerleyen aylarda ocak ayındaki yükselmenin korunamadığı ve konut satın alınabilirlik endeksinin Ocak 2023 döneminde 65,2 seviyesinde kaydedilirken Nisan 2023 döneminde 49,9 seviyesine gerilediği görüldü. Konut satın alınabilirlik endeksi incelendiği zaman, 2023 yılı Ocak - Nisan ayları arasında %23, 2023 Nisan ayı ile bir önceki yılın aynı ayı arasında %19 düşüş görülüyor. Pandemi öncesi dönem ile karşılaştırıldığı zaman, asgari ücretin zamlandığı dönemler dışında, konut satın alınabilirlik endeksinin düşüş eğiliminde olduğu gözlemlenmektedir.
Avrupa’da konut fiyatlarındaki artış gelir artışından daha fazla
Avrupa’da konut satın alınabilirlik endeksi incelendiği zaman, 2015 yılı baz alınarak hazırlanan OECD’in verilerine göre çoğu ülkede konut fiyatlarındaki artış gelir artışından daha fazla olduğu görülüyor. Hollanda, konut fiyatlarında patlama yaşayan Avrupa ülkeleri arasında örnek veriliyor. OECD verilerine göre 2022 yılının ikinci çeyreğinde konut alınabilirlik endeksinin 151,7 seviyesinde olduğu görülen Hollanda, aynı yılın üçüncü çeyreğinde 146 seviyesinde görülmektedir. Fiyat/gelir oranında dezavantajlı bir konumda olan Hollanda'da yüksek hızla artan konut fiyatları, bulunulan lokasyona göre oldukça farklılık göstermektedir. Bulunulan şehir, şehirdeki konum gibi faktörler Hollanda'da konut fiyatlarını etkilemiş, enflasyon endeks üzerinde negatif etki yaratmıştır.
Ortalama konut fiyatının 275 bin sterlin olarak kaydedildiği Birleşik Krallık’ta ortalama hane halkı geliri 31 bin 800 sterlin olarak hesaplanmıştır ve buradan Birleşik Krallık’ta ortalama bir konut fiyatının ortalama hane halkı gelirinin yaklaşık 9 katına denk geldiği sonucuna varılmaktadır.
Dalgalanmaların sebepleri arasında politik ve ekonomik sebepler var
Ulusal ve uluslararası çapta incelendiği zaman konut fiyat endeksinde görülen dalgalanmaların sebepleri arasında politik ve ekonomik sebeplerin varlığı örnek olarak verilebilir. Enflasyonun konut fiyatları üzerinde önemli etkileri görülmektedir. İnşaat maaliyet endeksi, malzeme endeksi gibi farklı parametreler katıldığı zaman konut fiyatlarında görülen artış sonucunda artan enflasyonun konut fiyatları üzerinde baskı yaptığı ortaya çıkmaktadır.
  Birleşik Krallık (BK) Ulusal İstatistik Dairesi

BORSA İSTANBUL’DA YÜKSELİŞ DEVAM EDİYOR
BIST 100 Endeksi haftaya %2.31 artışla 5233,23 puandan başladı. Açılış saatinde açıklanan verilere göre Mayıs ayında Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %39,59, aylık %0,04 oldu. Beklentiye paralel gelen Tüfe verisi, Nisan ayında ise %43,68 olarak açıklanmıştı. BIST100 Endeksinde gün içi en çok artış gösteren ulaştırma Endeksi olurken, açıklanan verilere göre Ulaştırma TÜFE aylık %+1.88 açıklandı. Dikkat çeken bir başka veri ise konut TÜFE verisi oldu. Konut TÜFE aylık %-13.79 olarak açıklandı. Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında mayısta yıllık bazda en yüksek artış yüzde 68,98 ile lokanta ve oteller grubunda olurken önümüzdeki dönem bilançolarda mevsimsel etki ile yüksek beklenti olan sektörlerin başında Ulaştırma ve Turizm Endeksleri geliyor. Piyasa üzerinde olumlu etki yaratan verinin ardından, Ulaştırma ve Kimya Endeksleri öncülüğünde BIST100 Endeksi 5.200 seviyesi üzerinde pozitif seyrediyor. Teknik olarak aşırı alım bölgesinde yer alan BIST100 Endeksinde kar realizasyonları ihtimali devam ediyor.


Destek: 5.200 / 5.120 / 5.040

Direnç: 5.260 / 5.320 / 5.400


 Ahlatcı Yatırım Menkul Değerler
http://www.ahlatciyatirim.com.tr
   
                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Brent Petrol, 76,41 destek seviyesi üzerinde işlem görmeye devam ediyor. Bu seviyenin üzerinde günlük bar kapanışına devam ettiği müddetçe yükseliş yönlü işlemler devam edebilir. Bu durumda ilk direnç seviyemiz 82,01 olacaktır. Aksi takdirde, 76,41 seviyesi altında kalıcılık sağlaması halinde 72,78 destek seviyesini takip ediyor olacağız.
Destek: 76,41 - 72,78 - 69,45
Direnç: 82,01 - 86,55 - 91,93

Dinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

 https://www.dinamikyatirim.com.tr/

***
Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Suudi üretimi kesinti haberleriyle haftanın açılışında yükselen Ham Petrol, 72,78 destek seviyesi üzerinde işlem görmeye devam ediyor. Bu seviyenin üzerinde günlük bar kapanışına devam ettiği müddetçe yükseliş yönlü işlemler gündemimizde yer alabilir. Bu durumda ilk direnç seviyemiz 76,41 olacaktır. Aksi takdirde, 72,78 seviyesi altında kalıcılık sağlaması halinde 69,45 destek seviyesini takip ediyor olacağız.
Destek: 72,78 - 69,45 - 66,28
Direnç: 76,41 - 82,01 - 86,55


Dinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

 https://www.dinamikyatirim.com.tr/

***
Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Kuruluştan yapılan basın açıklaması aşağıda bulunuyor:

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 2023 yılına ilişkin büyüme öngörülerini yükseltirken havayolu sektörünün kârlılığının güçlenmesinin beklendiğini açıkladı.
Sektör karlılığı ile ilgili IATA’nın öngörüleri ana hatlarıyla şunlardır:
• Havayolu sektörü net kârının 2023 yılında 9,8 milyar dolara (%1,2 net kâr marjı) ulaşması bekleniyor, ki bu rakam bir önceki tahmin olan 4,7 milyar doların (Aralık 2022) iki katından fazla.
• Havayolu sektörü işletme kârının 2023 yılında 22,4 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Bu rakam Aralık ayındaki 3,2 milyar dolarlık işletme kârı tahmininden çok daha yüksektir. Bu rakam aynı zamanda 2022 yılı için tahmin edilen 10,1 milyar dolarlık işletme kârının da iki katından fazla.
• 2023'te yaklaşık 4,35 milyar kişinin seyahat etmesi bekleniyor, ki bu rakam 2019'da uçakla sehayat eden 4,54 milyar kişilik rakama yaklaşıyor.
• 2023’te kargo hacminin 57,8 milyon ton olması bekleniyor; bu rakam, uluslararası ticaret hacmindeki keskin yavaşlamayla birlikte 2019'da taşınan 61,5 milyon tonun altına düştü.
• Toplam gelirlerin bir önceki yıla göre %9,7 artarak 803 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Sektör gelirleri 2019'dan (838 milyar dolar) bu yana ilk kez 800 milyar dolar sınırını aşacağı tahmin ediliyor. Giderlerdeki artışın ise yıllık %8,1 ile sınırlı kalması bekleniyor.
IATA Genel Müdürü Willie Walsh havacılık sektörünün büyüme geörünümü ile ilgili şunları söyledi. "2023 yılında havayollarının mali performansı beklentileri aşıyor. Daha güçlü karlılık birkaç olumlu gelişmeyle destekleniyor. Çin, COVID-19 kısıtlamalarını yıl içinde beklenenden daha erken kaldırdı. Hacimler artmasa da kargo gelirleri pandemi öncesi seviyelerin üzerinde seyrediyor. Maliyet tarafında ise bir miktar rahatlama var. Jet yakıtı fiyatları, hala yüksek olmasına rağmen, yılın ilk yarısında ılımlı bir seyir izledi."
Sektörün net kârlılığa dönüşe geçmesi, %1,2'lik net kâr marjıyla bile olsa, büyük bir başarı olarak görülüyor. Birincisi ekonomik belirsizliklerin olduğu bir dönemde sektörün karlılık ile faaliyet göstermesi önemli bir başarı olarak gözüküyor. İkincisi ise net kar artışı 2020-2022 döneminde havacılık tarihindeki kaydedilen 183,3 milyar dolarlık en büyük zararın (bu dönemde havayolları ortalama eksi %11,3 net kar marjı kaydetti ) ardından gelmiştir. Havayolu endüstrisinin COVID-19 krizine, 2015-2019 dönemi için ortalama net kar marjının %4,2 olduğu tarihi bir kar serisinin sonunda girdiği unutulmamalı.
Havayollarının karlılığı hakkında değerlendirmelerde bulunan Walsh "Ekonomik belirsizlikler, bilet fiyatları artan yakıt maliyetlerini absorbe etse bile seyahat etme arzusunu azaltmadı. Derin COVID-19 kayıplarından sonra, %1,2'lik net kar marjı bile sevindirici bir gelişme! Ancak havayolu şirketlerinin yolcu başına ortalama 2,25 dolar kazandığı bir ortamda, zarar gören bilançoları onarmak ve yatırımcılara sürdürülebilir sermaye getirisi sağlamak birçok havayolu şirketi için zor olmaya devam edecek" dedi.
Karlılık bekletilerini destekleyen unsurlar
Gelirler (%9,7) giderlerden (%8,1) daha hızlı artarak kârlılığı güçlendirmektedir.
Gelir: Sektör gelirlerinin 2023 yılında 803 milyar dolara ulaşması beklenmektedir (2022'ye göre +%9,7 ve 2019'a göre -%4,1). 2023'te 34,4 milyon uçuşluk bir envanterin mevcut olması öngörülüyor. (2022'ye göre +%24,4, 2019'a göre -%11,5).
• Yolcu Gelirlerinin 546 milyar dolara ulaşması bekleniyor (2022'ye göre +%27, 2019'a göre ise %10 artış bekleniyor ). COVID-19 kısıtlamalarının artık tüm büyük pazarlarda kaldırılmasıyla birlikte, sektörün yıl ilerledikçe güçlenen yolcu trafiğiyle birlikte 2019 yılı gelir yolcu kilometre (RPK) seviyelerinin %87,8'ine ulaşması bekleniyor. Birçok pazardaki yüksek seyahat talebi, 2023'te 2022 seviyelerine kıyasla %1,1'lik mütevazı bir düşüşe işaret ederken (2022'de %9,8 ve 2021'de %3,7'lik artışların ardından) getiri beklentilerini güçlü tutuyor.
Sektörün verimlilik seviyeleri yüksek olup, 2023 yılı için beklenen ortalama yolcu yük faktörü %80,9. Bu oran, %82,6'lık 2019 rekor performansına çok yakın bir rakamı ifade ediyor.
IATA'nın Mayıs 2023 yolcu anketi verileri iyimser görünümü destekliyor; yolcuların %41'i önümüzdeki 12 ay içinde bir önceki yıla göre daha fazla seyahat etmeyi, %49'u ise aynı düzeyde seyahat etmeyi beklediklerini yönünde görüş belirtmiştir. Ayrıca, ankete katılanların %77'si halihazırda pandemi öncesindeki kadar veya daha fazla seyahat ettiklerini belirtti.
• Kargo gelirlerinin 142,3 milyar dolar olması öngörülüyor. Bu rakam 2021'deki 210 milyar dolar ve 2022'deki 207 milyar dolarlık gelirlerle karşılaştırıldığında keskin bir düşüş gösterse de, 2019'da kazanılan 100 milyar doların oldukça üzerinde. Getiriler iki faktörden olumsuz etkilenecektir: (1) Yolcu kapasitesinin artırılmasıyla kargo için mevcut göbek kapasitesinin otomatik olarak artması ve (2) enflasyonla mücadele için alınan ekonomik soğutma önlemlerinin uluslararası ticaret üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri. Getirilerin bu yıl %28,6'lık bir düşüşle düzelme trendine girmesi bekleniyor, ancak yine de tüm tarihsel karşılaştırmalara göre yüksek kalmaya devam ediyor. Verim artışlarının 2020'de %54,7, 2021'de %25,9 ve 2022'de %7,4 olarak kaydedildi.
Sektör giderlerinin ise 781 milyar dolara yükselmesi bekleniyor. (2022'ye göre +%8,1 artış ve 2019'a göre -%1,8 düşüş trendi bekleniyor).
• Jet yakıtı maliyetlerinin 2023 yılında ortalama varil fiyatının 98.5 dólar olması ve sektörün toplam yakıt faturasının 215 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu rakam daha önce beklenen varil başına 111,9 dolar ve 2022'de yaşanan 135,6 dolarlık varil fiyatının ortalama maliyetinden uygun seyredeceği öngörülüyor.
Yüksek ham petrol fiyatları havayolları için abartılıydı; çünkü crack spread (ham petrolün jet yakıtına rafine edilmesi için ödenen prim) 2022 yılı için ortalama %34'ün üzerindeydi - uzun dönem ortalamasının önemli ölçüde üzerinde. Sonuç olarak yakıt maliyetleri, havayollarının toplam giderlerin neredeyse %30'una ulaşıyordu. Son aylarda crack spread daraldı ve yılın tamamında ortalama crack spread'in tarihsel ortalama oranına daha yakın olan %23 civarına düşmesi bekleniyor. Yakıt giderleri sektörün ortalama maliyet yapısının %28'ini oluşturacaktır ki bu oran 2019'daki %24'lük oranın hala üzerinde seyrediyor.
• Yakıt dışı giderler, enflasyonist baskılara rağmen havayolları tarafından iyi bir şekilde kontrol edilmiştir. Sabit maliyetlerin daha geniş bir faaliyet ölçeğine dağıtılmasıyla birlikte, yakıt dışı birim maliyetlerin kullanılabilir ton kilometre (ATK) başına 39 sente düşmesi öngörülüyor. Bu rakam, 2022 yılına (41,7 sent/ATK) kıyasla %-6,4'lük bir düşüşe ve COVID öncesi seviyelere geri dönüşe işaret ediyor. Yakıt dışı toplam maliyetlerin 2023 yılında 565 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Riskler
Ekonomik ve jeopolitik ortam, görünüm açısından çeşitli riskler barındırıyor. 803 milyar dolarlık gelir ve 781 milyar dolarlık gider arasında sadece 22,4 milyar dólar faaliyet kârı ile (%2,8) sektörün görünümü kırılgan olmaya devam ediyor. Bu kırılganlık bir dizi faktörden (olumlu ya da olumsuz) etkilenebilir. Karlılık açısından özellikle aşağıdaki faktörler göz önünde bulundurulmalıdır:
• Enflasyonla mücadele önlemleri farklı piyasalarda farklı oranlarda olgunlaşıyor. Merkez bankaları, ekonomileri resesyona sürüklemekten kaçınırken enflasyon üzerinde maksimum soğutma etkisine sahip olacak faiz oranları için en iyi seviyeleri ayarlıyor. Faiz artışlarının erken ya da daha düşük bir seviyede sona ermesi, piyasalara daha güçlü bir yıl sonu görünümü beklentiler oluşturabilir. Ancak küresel ekonomide aynı şekilde resesyon riski de devam etmektedir. Resesyonun iş kayıplarına yol açması halinde sektörün görünümü olumsuz yönde değişebilir.
• Ukrayna'daki savaş çoğu havayolu şirketinin kârlılığı üzerinde büyük bir etki yaratmıyor. Şu anda beklenmeyen bir barış, daha düşük petrol fiyatları ve hava sahası kısıtlamalarının kaldırılması veya hafifletilmesinden kaynaklanan verimlilik ile maliyet iyileştirmeleri için potansiyel taşıyabilir. Ancak gerilimin tırmanması, küresel havacılık sektörü için olumsuz sonuçlar doğurabilir. Halihazırda daha geniş çaplı jeopolitik gerilimler uluslararası ticaret üzerinde baskı yaratmaktadır ve bu tür gerilimlerin tırmanması sektörün görünümü açısından aşağı yönlü bir risk teşkil etmektedir.
• Tedarik zinciri sorunları küresel ticareti etkilemeye devam ediyor. Tedarik zincirleri, mevcut jeopolitik gerilimlerin ve COVID-19 sırasında yaşanan zorlukların neden olduğu esneklik boşluklarını doldurmak için değişiyor. Pandemi döneminde havayolları, uçak ve motor üreticilerinin çözemediği uçak parçaları tedarik zinciri kopukluklarından doğrudan etkilenmiştir. Bu durum, yeni uçakların teslimatını ve havayolu şirketlerinin mevcut filolarını muhafaza etme ve kullanma kabiliyetlerini olumsuz etkilemektedir.
• Düzenleyici maliyet yükleri, giderek daha müdahaleci hale gelen düzenleyiciler nedeniyle artma riski altındadır. Özellikle sektör, giderek daha cezalandırıcı hale gelen yolcu hakları rejimleri ve bölgesel çevre girişimleri için artan uyum maliyetleriyle karşı karşıya kalabilir.
 
Bölgesel gelişmeler
Küresel havayolu sektörünün 2023 yılında kârlılığa dönmesi beklenirken, finansal performans çeşitliliğini koruyor. Tüm bölgelerin bu yıl kâr elde etmesi beklenmese de, 2020'nin Covid ile ilgili derinliklerinden itibaren sektörün finans göstergeleri tüm bölgelerde iyileşiyor.
Kuzey Amerika Taşıyıcıları
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
2022’yle kıyasladığında 2019’la kıyaslandığında 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
11.5 milyar dolar 9.1 milyar dolar +16.5% +2% +16.4% +5%
 
Kuzey Amerika, finansal performans açısından öne çıkan bölge olmaya devam ediyor. Tüketici harcamaları, hayat pahalılığı baskılarına rağmen güçlü seyretmeye devam ederken hava yolculuğuna olan talep de güçlü seyretmeye devam ediyor; hava yolcusu talebinin bu yıl COVID (2019) öncesi seviyesini aşacağı tahmin ediliyor.
Avrupa Taşıyıcıları
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
5.1 milyar dolar 4.1 milyar dolar +19.6% -6% +18.8% -2%
 
Yaz döneminde yaşanan çeşitli kapasite kısıtlamalarına rağmen, Avrupalı taşıyıcılar 2022 yılında kâra dönmeyi başardı. Bu kârlılığın 2023 yılında daha da güçlenmesi bekleniyor. Temel bölgesel riskler Ukrayna'daki savaş, işçi huzursuzluğu ve bazı kilit ülkelerdeki ekonomik performansa ilişkin endişelerle ilgili olmaya devam ediyor.
Asya-Pasifik Taşıyıcıları
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
-6.9 milyar dolar -13.5 milyar dolar +63.0% -29% +48.5% -26%
 
Bölgedeki tüm ekonomilerin COVID seyahat kısıtlamalarını kaldırmasıyla birlikte sektörde toparlanma başlamıştır. Hem yolcu hacimlerinde hem de kapasitede keskin bir artışın 2023 mali sonuçlarına büyük ölçüde iyileşme olarak yansıması ve diğer bölgelerle aradaki farkın daralması bekleniyor.
 
Orta Doğu Taşıyıcıları
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
2.0 milyar dolar 1.4 milyar dolar +20.8% -7% +15.9% -13%
 
Bölgenin 2022'de kârlılığa dönüşü, yolcu yük faktöründe neredeyse yüzde 25 puanlık önemli bir artışla desteklendi ve diğer bölgelerin performansını geride bıraktı. Aynı zamanda, Orta Doğulu taşıyıcılar uluslararası ağlarını hızlı bir şekilde yeniden inşa etmiş ve Mart 2023'te bölgenin uluslararası bağlanabilirliği COVID öncesi seviyesinin %98'ine geri dönmüştür.
Latin Amerikalı Taşıyıcılar
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
Öncesi (Aralık 2023) Güncel 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
-1.4 milyar dolar -3.9 milyar dolar +14.2% -2% +13.5% -1%
 
Yolcu hacimleri hızla toparlanıyor, ancak mali performans bölge genelinde önemli farklılıklar gösteriyor. Bazı havayolu şirketlerinin sağlam kârlar elde etmesi beklense de bölge kırmızıda kalmaya devam edecek. Genel olarak, sektörün mali performansının iyileşmeye devam etmesi beklenmektedir, ancak bölgedeki bazı ülkelerde yaşanan zorlu ekonomik koşullar iyileşme hızını azaltmaktadır.
Afrikalı Taşıyıcılar
2023 Net kar (f) 2022 Net kar (e) 2023 Talep (RPK) Kapasite (ASK)
2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında 2022’yle kıyaslandığında 2019’la kıyaslandığında
-0.5 milyar dolar -0.8 milyar dolar +30.1% -11% +22.7% -17%
 
Afrika, sektör performansını etkileyen ekonomik, altyapı ve bağlantı zorlukları nedeniyle havayolu işletmeciliği için zor bir pazar olmaya devam etmektedir. Bununla birlikte, bu zorluklara rağmen, bölgede hava yolculuğuna olan talep hala güçlü seyrediyor ve bu da sektörün genel karlılığına geri dönüşe doğru devam eden hareketi desteklemektedir.
 
2022
Sektörün 2022 yılı mali performansındaki iyileşme önceki beklentileri aşmıştır. Sektörün 2022 yılı için net zararının -3,6 milyar dolar olacağı tahmin edilmektedir; bu rakam daha önce tahmin edilen -6,9 milyar dolarlık zarardan (Aralık 2022) daha düşük olması bekleniyor. Faaliyet düzeyinde, performanstaki büyük farklılığa rağmen, son veriler sektörün vergi öncesi bazda 2022 yılında kâra döndüğüne işaret ediyor.
Sonuç olarak
IATA Genel Müdürü Willie Walsh sektör karlılığı ile genel değerlendirmesinde şunları kaydetti, "Dayanıklılık günün hikayesi ve iyimser olmak için pek çok iyi neden var. COVID-19 krizinin derinliklerinden sonra sektör düzeyinde karlılığa ulaşmak, havayollarının yatırımcıları ödüllendirmesi, sürdürülebilirliği finanse etmesi ve dünyayı daha da etkili bir şekilde birbirine bağlamak için verimliliğe yatırım yapması için büyük bir potansiyel yaratıyor. Bu, sadece %1,2 net kar marjı ile başarılması gereken büyük bir 'yapılacaklar' listesi. Bu nedenle hükümetleri güvenli, sürdürülebilir, verimli ve kârlı bağlantıyı güçlendirecek girişimlere odaklanmaya çağırıyoruz" dedi.
Walsh sözlerini şöyle sürdürdü "2023 için öncelikler arasında net sıfır karbon emisyonuna doğru ilerlemeyi hızlandırmak için sürdürülebilir havacılık yakıtları (SAF) üretim teşvikleri, uluslararası havacılığa uygulanan ekonomik ölçü olarak CORSIA'nın bütünlüğünün sağlanması, hava trafik yönetimindeki verimsizliklerin ortadan kaldırılması ve küresel standartların tutarlı bir şekilde uygulanması yer alıyor".
Yolcular güvenli, sürdürülebilir, verimli ve kârlı bir havayolu endüstrisine güveniyor. IATA'nın yakın zamanda 11 küresel pazarda yolcularla yaptığı bir anket sonuçlarına göre; katılanların %81'inin pandemiden uçmanın mümkün kıldığı özgürlüğü daha fazla takdir ettiğini ortaya koydu. Aynı çalışma, yolcuların havayolu endüstrisinin oynadığı önemli rolü de ortaya koyuyor:
• Yolcuların %90'ı hava yoluyla bağlantının ekonomi için kritik önemde olduğunu söylüyor
• %91'i hava yolculuğunun modern yaşam için bir gereklilik olduğunu söylüyor
• %88'i hava yolculuğunun toplumlar üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylüyor
• %82'si küresel hava taşımacılığı ağının BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH'ler) önemli bir katkı sağladığını belirtti
• %96'sı son uçuşlarından memnun olduğunu ifade etti ve
• %77'si uçmanın parasının karşılığını verdiğini söyledi.

Gbpusd paritesi, 1,2428 direnç seviyesi altında işlem görmeye devam ediyor. Bu seviyenin altında 4 saatlik bar kapanışlarına devam ettiği müddetçe düşüş yönlü işlemler devam edebilir. Bu durumda ilk destek seviyemiz 1,2364 olacaktır. Olası, 1,2428 seviyesi üzerinde kalıcılık sağlaması halinde 1,2502 direnç seviyesini izliyor olacağız.
Destek: 1,2364 - 1,2286 - 1,2205
Direnç: 1,2428 - 1,2502 - 1,2572


Dinamik Yatırım Menkul Değerler A.Ş.

 https://www.dinamikyatirim.com.tr/

***
Yasal Uyarı
 
  Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.