Makro analiz (Sesmir)

Enflasyon ataleti tam gaz devam etmektedir. TÜFE’de meydana gelen yukarı yönlü hareketin, yüksek faiz oranlarına ve talep üzerindeki baskılara rağmen, döviz kurları ile akaryakıt fiyatlarının oldukça üzerinde seyretmesi, enflasyon ataletinin tam gaz devam ettiğini göstermektedir.

Enflasyondaki bozulan atlet nedeniyle, faiz oranlarının da düşürüleceği göz önüne alınır ise, 2025 yılında enflasyonda beklenen düşüşün gerçekleşmeyeceği kesindir.

Sadece talep enflasyonuna göre önlemler alınması sorunun uzamasına ve çözümsüz kalmasına neden olmaktadır. Türkiye ekonomisindeki enflasyon tam ve tek başına talep enflasyonu olmadığı halde, politika yapıcıları sadece talep enflasyonuna göre önlemler alması sorunun çözülmesinin uzamasına neden olmaktadır.

Sorun tam olarak ve tek başına talep enflasyonu olmadığı halde asgari ücretlilerin ve emeklilerin üzerine yıkılması ve bunların satın alma güçlerinin iyice yok edilmesinin çözüm adına hiçbir anlamı yoktur. Ayrıca ekonomik ve faktör verimlilikleri artırılmadan, her düzeydeki asgari ücret artışları işverenler açısından kaygıyla karşılanmaya devam edecek ve maliyet enflasyonuna dönüşecektir.

Keyfi enflasyonda enflasyon ataleti kolay kolay düzelemez. Türkiye ekonomisindeki gıda, konut ve ulaştırma başta ve ağırlıkta olma üzere hizmet enflasyonunun en büyük belirleyicisi, kamu denetimlerinin yoksunluğuna dayalı olarak ortaya çıkan keyfi fiyat kararlarıdır. Aynı ürünün veya aynı hizmetin fiyatlarının birbirine yakın alanlarda bile ciddi farklılıklar arz etmesi bu keyfiliğin göstergesidir.

Keyfi enflasyonun, yüksek kar bağlantılı maliyet enflasyonu ile sonlanacağı bilinen bir kuraldır. Türkiye enflasyonunda bu kapsamda maliyet enflasyonu da bulunmaktadır.

Para politikasındaki homojenite yanlıştır. Para politikasındaki homojenlik, enflasyondan çıkar sağlayanlarla, satın alma güçlerini kaybedenler arasında hiçbir fark gözetilmeden para politikasında homojenliğin esas alınması önemli bir politika yanlışlığıdır.

Talep enflasyonunda kamu harcamalarındaki yüksek disiplinsizlik ve yığınsal göçmenlik talep enflasyonunda ön belirleyiciliğe sahiptir.

 Orhan Ökmen
 Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş

                                  ***
                               Yasal Uyarı
 
 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.